MIĘDZYNARODOWE STANDARDY DLA ŚRODKÓW FITOSANITARNYCH (INTERNATIONAL STANDARDS FOR PHYTOSANITARY

Karta Zgłoszenia Uczestnictwa w Międzynarodowej Konferencji Naukowej jak Starzeć




ISPM







Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych

(International Standards for Phytosanitary Measures)




ISPM Nr 4


Wymagania dotyczące ustanawiania
obszarów wolnych od agrofaga





(1995)












Sporządzone przez Sekretariat Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin


Spis treści*


ZaTWIERDZENIE

3

Wstęp

3

ZAKRES

3

Materiały odniesienia

3

Definicje

3

Skrócony opis wymagań

3

1.

Wymagania OGÓLNE ODNOŚNIE OBSZARÓW WOLNYCH OD AGROFAGA

4

1.1

Określenie obszarów wolnych od agrofaga

4

1.2

Ustanowienie i utrzymanie obszaru wolnego od agrofaga

4

1.2.1

Systemy w celu ustalenia, że obszar jest wolny

4

1.2.2

Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszaru wolnego

5

1.2.3

Kontrole w celu sprawdzenia, czy obszar jest wolny od agrofaga

5

1.3

Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

5

2.

Specyficzne wymagania różnych typów obszaru wolnego od agrofaga


6

2.1

Cały kraj

6

2.1.1

Systemy w celu ustanowienia obszaru wolnego

6

2.1.2

Środki fitosanitarne w celu ustanowienia obszaru wolnego

6

2.1.3

Kontrole w celu zweryfikowania, czy obszar jest wolny

6

2.1.4

Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

6

2.2

Niezarażona część kraju na terenie którego występuje obszar zarażony

6

2.2.1

Systemy w celu ustalenia, że obszar jest wolny

6

2.2.2

Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszary wolnego

6

2.2.3

Kontrole w celu sprawdzenia, czy obszar jest utrzymany jako wolny od agrofaga

6

2.2.4

Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

6

2.3

Niezarażona część kraju umiejscowiona w obrębie na ogół zarażonego obszaru

7

2.3.1

Systemy w celu ustalenia, że obszar jest wolny

7

2.3.2

Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszary wolnego

7

2.3.3

Kontrole w celu sprawdzenia, czy obszar jest utrzymany jako wolny od agrofaga

7

2.3.4

Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

7




ZATWIERDZENIE

Niniejszy standard był przyjęty na 28. Sesji Konferencji Organizacji Do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (skrót z ang.: FAO (przyp. tłum.)) w listopadzie 1995r.


WPROWADZENIE

ZAKRES

Niniejszy standard opisuje wymagania w celu ustanowienia i stosowania statusu obszarów wolnych od agrofaga jako opcji zarządzania ryzykiem dla certyfikacji fitosanitarnej roślin, produktów roślinnych i innych artykułów podlegających przepisom eksportowanych z obszaru wolnego od agrofaga lub w celu wsparcia naukowego uzasadnienia dla środków fitosanitarnych podjętych przez kraj importujący w celu ochrony zagrożonego obszaru wolnego od agrofaga.


MATERIAŁY ODNIESIENIA

Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures, 1994. World Trade Organization, Geneva.

FAO Glossary of Phytosanitary Terms, FAO Plant Protection Bulletin 38(1), 1990: 5-23.

Guidelines for pest risk analysis, 1996. ISPM No. 2, FAO, Rome.

Guidelines for surveillance, 1998. ISPM No. 6, FAO, Rome.

International Plant Protection Convention, 1992. FAO, Rome.

Principles of plant quarantine as related to international trade, 1995. ISPM No. 1, FAO, Rome.


DEFINICJE

Definicje terminów fitosanitarnych użytych w niniejszym standardzie można znaleźć w ISPM (skrót z ang. od: Międzynarodowy Standard dla Środków Fitosanitarnych (przyp. tłum.)) Nr 5 (Słownik terminów fitosanitarnych).


SKRÓCONY OPIS WYMAGAŃ

„Obszar wolny od agrofaga” jest to „obszar, na którym określony agrofag nie występuje, co zostało udowodnione naukowo i na którym, o ile ma to zastosowanie, stan ten jest urzędowo utrzymywany”.


Ustanowienie i stosowanie obszaru wolnego od agrofaga przez Państwową Organizację Ochrony Roślin umożliwia eksport roślin, produktów roślinnych i innych artykułów podlegających przepisom z kraju, w którym obszar jest umiejscowiony (kraj eksportujący) do innego kraju (kraj importujący), bez potrzeby stosowania dodatkowych środków fitosanitarnych, gdy spełnione są pewne wymagania. Tak więc, status obszaru wolnego od agrofaga może być użyty jako podstawa, do fitosanitarnej certyfikacji roślin, produktów roślinnych i innych artykułów podlegających przepisom pod względem określonego agrofaga (lub agrofagów). Zapewnia to również, jako element oceny zagrożenia agrofagiem, potwierdzenie na naukowej podstawie nieobecności określonego agrofaga na obszarze. Obszar wolny od agrofaga jest zatem elementem uzasadnienia środków fitosanitarnych podejmowanych przez kraj importujący w celu ochrony zagrożonego obszaru.


Mimo że termin „obszary wolne od agrofaga” obejmuje pełny zakres typów (od całego kraju, który jest wolny od agrofaga po niewielki obszar, który jest wolny od agrofaga, ale znajduje się w kraju, gdzie ten agrofag występuje powszechnie), uznano za stosowne określić wymagania dotyczące obszarów wolnych od agrofaga poprzez wyróżnienie trzech typów:


W każdym z wymienionych przypadków, obszar wolny od agrofaga może dotyczyć, o ile ma to zastosowanie, całości lub części kilku bądź kilkunastu krajów.


W procesie ustanowienia, a następnie utrzymania obszaru wolnego od agrofaga są rozpatrywane trzy główne składowe bądź fazy:


Charakter tych składowych może się zmieniać w zależności od biologii agrofaga, typu i właściwości obszaru wolnego od agrofaga oraz wymaganego poziomu bezpieczeństwa fitosanitarnego opartego na ocenie zagrożenia agrofagiem. Metody zastosowane w celu zrealizowania tych składowych mogą zawierać:



1. Wymagania ogólne odnośnie obszarów wolnych od agrofaga

1.1 Określenie obszarów wolnych od agrofaga

Wyznaczenie granic obszaru wolnego od agrofaga powinno być odpowiednie do biologii odnośnego agrofaga. Wpłynie ona na stopień, w jakim możliwe będzie wyznaczenie obszaru wolnego od agrofaga i na typy granic, za pomocą których będzie możliwe wyznaczenie obszaru wolnego od agrofaga. W zasadzie, granice obszaru wolnego od agrofaga powinny być wyznaczone w ścisłym związku z występowaniem agrofaga. Jednakże, w praktyce obszary wolne od agrofaga są na ogół wyznaczone przez wyraźnie rozpoznawalne granice, które są uznane za pokrywające się w wystarczającym stopniu z biologicznymi granicami agrofaga. Mogą to być granice administracyjne (np. kraju, województwa, gminy), granice naturalne (np. rzeki, morza, grzbiety górskie, drogi) lub inne, jeśli są rozpoznawalne dla wszystkich stron. Z rozmaitych powodów praktycznych może również zapaść decyzja odnośnie ustanowienia obszaru wolnego od agrofaga wewnątrz obszaru uważanego za wolny od agrofaga i wtedy nie zachodzi konieczność dokładnego wyznaczenia rzeczywistych granic obszaru wolnego od agrofaga.


1.2 Ustanowienie i utrzymanie obszaru wolnego od agrofaga

Istnieją trzy główne składniki w ustanawianiu i utrzymywaniu obszaru wolnego od agrofaga. Są to:


Istota tych składników będzie się zmieniać w zależności od:


Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych: „Wskazówki odnośnie lustracji” oraz „Wskazówki dotyczące analizy zagrożenia agrofagiem” określają dalsze szczegóły odnośnie ogólnego nadzoru i badań szczegółowych.


1.2.1 Systemy w celu ustanowienia, że obszar jest wolny

Generalnie są dwa typy systemów zbierania danych, chociaż mogą one być modyfikowane lub stosowane w kombinacji. Są to:


Ogólny nadzór

Zawiera wykorzystanie wszystkich źródeł danych, takich jak Państwowe Organizacje Ochrony Roślin, inne krajowe i lokalne agencje rządowe, instytucje badawcze, uniwersytety, towarzystwa naukowe (włączając amatorskie), producenci, konsultanci, muzea i szeroki ogół. Informacje mogą być uzyskane z następujących źródeł:


Badania szczegółowe

Mogą to być badania w celu wykrycia agrofaga, bądź w celu wytyczenia granic jego występowania. Są to badania urzędowe i powinny być przeprowadzane zgodnie z planem zatwierdzonym przez odnośną Państwową Organizację Ochrony Roślin.


1.2.2 Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszaru wolnego

W celu zapobiegania wprowadzeniu i rozprzestrzenieniu agrofaga mogą mieć zastosowanie specyficzne środki fitosanitarne włączając:


Zastosowanie środków fitosanitarnych w celu utrzymania statusu obszaru wolnego od agrofaga jest uzasadnione jedynie na takim obszarze wolnym od agrofaga lub jego części, którego warunki ekologiczne są sprzyjające zadomowieniu się agrofaga.


1.2.3 Kontrole w celu sprawdzenia czy obszar jest wolny od agrofaga

W celu weryfikacji statusu obszaru wolnego od agrofaga i dla celów zarządzania wewnętrznego, w czasie trwania statusu obszaru wolnego od agrofaga i po wprowadzeniu środków fitosanitarnych w celu jego utrzymania, powinien on być kontrolowany. Nasilenie systemu kontroli powinno być uzależnione od wymaganego poziomu bezpieczeństwa fitosanitarnego. Kontrole te mogą obejmować:


1.3 Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

Ustanowienie i utrzymanie obszaru wolnego od agrofaga powinno być właściwie udokumentowane i okresowo weryfikowane.


Niezależnie od typu obszaru wolnego od agrofaga, powinna być zachowana następująca dokumentacja:


Może być korzystne dla Państwowej Organizacji Ochrony Roślin przesłanie dokumentacji (wraz ze wszystkimi odpowiednimi informacjami specjalistycznymi) do centralnej służby informacyjnej (FAO lub Regionalna Organizacja Ochrony Roślin), tak aby te informacje mogły być przekazane wszystkim zainteresowanym Państwowym Organizacjom Ochrony Roślin na ich wniosek.


Kiedy obszar wolny od agrofaga wymaga kompleksowych środków do jego ustanowienia i utrzymania w celu zabezpieczenia wysokiego stopnia bezpieczeństwa fitosanitarnego, może być potrzebny plan operacyjny oparty na dwustronnym porozumieniu. Taki plan powinien zawierać szczegółowe informacje na temat działań wymaganych na terenie obszaru wolnego od agrofaga, z uwzględnieniem roli i odpowiedzialności producentów i osób zajmujących się obrotem, w kraju, na terenie którego znajduje się obszar wolny od agrofaga. Działania te powinny być poddawane regularnemu przeglądowi i ocenie, a wyniki powinny mieć wpływ na modyfikacje planu.


2. Specyficzne wymagania różnych typów obszaru wolnego od agrofaga

Termin „obszar wolny od agrofaga” obejmuje wszystkie typy obszaru wolnego od agrofaga. Podczas omawiania wymagań odnośnie obszaru wolnego od agrofaga wygodnie jest podzielić obszary wolne od agrofaga na trzy typy:


W każdym z tych przypadków obszar wolny od agrofaga może dotyczyć całości lub części kilku krajów. Specyficzne wymagania w odniesieniu do trzech typów obszarów wolnych od agrofaga są omówione poniżej.


2.1 Cały kraj

W tym przypadku, obszar wolny oznacza jednostkę polityczną, w odniesieniu do której Państwowa Organizacja Ochrony Roślin ma kompetencje (uprawnienia i odpowiedzialność).


Wymagania mogą zawierać:


2.1.1 Systemy w celu ustanowienia obszaru wolnego

Mogą być uznane zarówno dane uzyskane z ogólnego nadzoru, jak i z badań szczegółowych.


2.1.2 Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszaru wolnego

Mogą one obejmować środki wymienione w części 1.2.2.


2.1.3 Kontrole w celu zweryfikowania, czy obszar jest wolny

Mogą one obejmować środki wymienione w części 1.2.3.


2.1.4 Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

Mogą one obejmować pozycje wymienione w części 1.3.


2.2 Niezarażona część kraju, na terenie którego występuje ograniczony obszar zarażony

W tym przypadku, rozprzestrzenienie agrofaga jest ograniczone do części kraju określonej przez Państwową Organizację Ochrony Roślin. W celu ograniczenia populacji agrofaga stosowane jest jego urzędowe zwalczanie. Status obszaru wolnego od agrofaga może posiadać cały obszar niezarażony lub jego część.


Wymagania mogą obejmować:


2.2.1 Systemy w celu ustalenia, że obszar jest wolny

Zwykle status obszaru wolnego od agrofaga jest oparty na potwierdzeniu drogą badań szczegółowych. W celu określenia zasięgu zarażenia mogą być zastosowane urzędowe badania wyznaczające granice oraz dodatkowo mogą być wymagane urzędowe badania na obszarze wolnym w celu potwierdzenia nieobecności agrofaga.


Ogólny nadzór (patrz wyżej: 2.1.1) może również, o ile ma to zastosowanie, być zastosowany w odniesieniu do niezarażonej części kraju, w którym występuje ograniczony obszar zarażony.


2.2.2 Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszaru wolnego

Mogą tu być uwzględnione środki wymienione w części 1.2.2 W odniesieniu do tego typu obszaru wolnego od agrofaga mogą być również wymagane środki fitosanitarne przy wywozie towarów z obszaru zarażonego na obszar niezarażony w celu zapobieżenia rozprzestrzenieniu agrofaga jak odnotowano w 1.2.2.


2.2.3 Kontrole w celu sprawdzenia czy obszar jest utrzymany jako wolny od agrofaga

Mogą one obejmować środki wymienione w części 1.2.3. Badania monitoringowe mają w tym przypadku dużo większe znaczenie, niż w przypadku, gdy obszarem wolnym jest cały kraj.


2.2.4 Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

Dokumentacja może obejmować dowody odzwierciedlające urzędowe zwalczanie, takie jak wyniki badań, przepisy fitosanitarne i informacje Państwowej Organizacji Ochrony Roślin, jak odnotowano w części 1.3.


2.3 Niezarażona część kraju, umiejscowiona w obrębie na ogół zarażonego obszaru

Ten typ obszaru wolnego od agrofaga to obszar wewnątrz na ogół zarażonego obszaru, który jest uwolniony (lub udowodniono, że jest wolny) od określonego agrofaga. Obszar ten jest utrzymany jako wolny od agrofaga, tak że kraj eksportujący może użyć statusu tego obszaru jako podstawy do certyfikacji fitosanitarnej roślin lub produktów roślinnych.


W pewnych przypadkach obszar wolny od agrofaga może być ustanowiony w obrębie obszaru, którego status jako zarażonego nie jest oparty na badaniach szczegółowych.


Taki obszar wolny od agrofaga musi być odpowiednio odizolowany w zależności od biologii agrofaga.


Wymagania mogą obejmować:


2.3.1 Systemy w celu ustalenia, że obszar jest wolny

Dla tego typu obszaru wolnego od agrofaga byłyby wymagane badania szczegółowe w celu wyznaczenia granic i wykrycia agrofaga.


2.3.2 Środki fitosanitarne w celu utrzymania obszaru wolnego

Mogą tu być uwzględnione środki wymienione w części 1.2.2. W odniesieniu do tego typu obszaru wolnego od agrofaga mogą być również wymagane uregulowania fitosanitarne odnośnie przemieszczenia materiału pochodzącego z roślin żywicielskich z obszaru zarażonego na obszar niezarażony w celu zapobieżenia rozprzestrzenieniu agrofaga jak odnotowano w 1.2.2.


2.3.3 Kontrole w celu sprawdzenia czy obszar jest utrzymany jako wolny od agrofaga

Mogą one obejmować środki wymienione w części 1.2.3. W odniesieniu do tego typu obszaru wolnego od agrofaga wymagane są bieżące badania monitoringowe.


2.3.4 Dokumentacja i przegląd (weryfikacja)

Dokumentacja może obejmować dowody odzwierciedlające urzędowe zwalczanie, takie jak wyniki badań, przepisy fitosanitarne i informacje Państwowej Organizacji Ochrony Roślin, jak odnotowano w części 1.3. Jako że ten typ obszaru wolnego od agrofaga będzie najprawdopodobniej wymagał porozumienia między partnerami handlowymi, jego wprowadzenie w życie i stosowanie będzie musiało podlegać przeglądom i ocenie Państwowej Organizacji Ochrony Roślin kraju importującego.

























Tłumaczenie z języka angielskiego: Tomasz Konefał (Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Centralne Laboratorium), 15.12.2006 r.

* Niniejszy standard jest opublikowany wraz z innymi standardami jako „International Standards for Phytosanitary Measures No. 1 to 24 (2005 edition)” i znajduje się na stronach 33–40 tej publikacji. W tłumaczeniu został uwzględniony oryginalny układ tekstu, ale przyjęto inną numerację stron (począwszy od 1). (przyp. tłum.)






Tags: (international standards, środków, phytosanitary, (international, standards, standardy, międzynarodowe, fitosanitarnych