Notulen ledenraadpleging Vereniging Friese Gemeenten, Heerenveen, 5 juli 2006
Aanwezigen:
Commissie TLB-lid: Gerard Schouw
VNG: Wim Hoogendoorn
VNG: Ruurd Palstra (verslagschrijver)
Verslag van de Paneldiscussie op de bijeenkomst van de VFG in het Abe Lenstra stadion
5 juli 2006 te Heerenveen
Inleiding
Tijdens de bijeenkomst van VFG werd gesproken over het rapport van de commissie Bovens; Toekomst Lokaal Bestuur. Hiervoor verzorgde voorzitter Gerard Schouw (vice voorzitter van de commissie TLB) een presentatie waarin de hoofdpunten uit het rapport TLB werden toegelicht. Na deze presentatie was er een paneldiscussie, onder leiding van Gerard Schouw, tussen een specialistenpanel en een bestuurderspanel. Het bestuurderspanel bestond uit Friese bestuurders die zitting hebben in het VNG-bestuur of in een VNG-commissie.
Verslag Paneldiscussie:
Allereerst werd er een ronde langs de panels gedaan met de vraag hoe de gemeente er in 2015 uit moet zien en wat er voor moet veranderen:
Bestuurderspanel*:
Wethouder Buwalda (Heerenveen): Gemeenten moeten in 2015 een duidelijk profiel hebben waarmee ze burgers (in brede zin) aanspreken. Bestuur en gemeenschap moeten samen een klik hebben.
Boargemaster Liemburg (Littenseradiel): Yn 2015 dogge mear minsken mear war op ’e gemeente. (in 2015 maken meer mensen meer werk van de gemeente)
Burgemeester Polderman (Tytsjerksteradiel): In 2015 is een sterke gemeente er een van 50.000 inwoners om de ambities van de TLB waar te maken.
Raadsgriffier Schraagen (Ooststellingwerf): De geschetste ontwikkeling wordt in 2015 voortgezet door samenwerking met andere maatschappelijke partners.
Burgemeester Piersma (Wûnseradiel): In 2015 is er geen sprake meer van lijstjes met rang-/pikorden, maar zijn er zelfbewuste gemeenten.
Raadslid de Vries (Leeuwarden): In 2015 zijn er grotere gemeenten. Daarnaast is er sprake van de onzichtbare overheid die op bepaalde vlakken, waar burger geen interesse in heeft, haar taken onzichtbaar en goed uitvoert.
Burgemeester Aalberts (Dantumadeel): In 2015 zijn bestuurders minder angstig voor verandering en kunnen ze hun rol met de nodige daadkracht en gewichtigheid uitvoeren en meer mikken op uitdagingen.
Wethouder van der Veen (Achtkarspelen): Gemeenten en bestuurders hebben in 2015 meer oog voor elkaar.
Specialistenpanel*:
Winter: In 2015 is de gemeente een organisatie die de voorbeeldfunctie heeft op het gebied van kwaliteit van dienstverlening (in tegenstelling tot nu waar juist ZBO’s leading zijn.)
Mevr. Gerritsen: In 2015 ontleent de gemeente haar sterke positie aan krachtig overtuigend bestuur dat burgers trots maakt door hun houding.
Mevr. Brouns: In 2015 is er sprake van een netwerk organisatie die meer horizontaliseert. Dit veronderstelt een sterk sociaal kapitaal.
Meurs: In 2015 worstelen bestuurders niet meer met de rol in de samenleving. Ze zijn geen baas over de gemeente, maar ontlopen de verantwoordelijkheid ook niet. Het afdwingen van gezag gebeurt door middel van kennis en het functioneren als een spin in het web.
Kooistra: Gemeenten zijn in 2015 bescheiden in omvang en pretentie. De gemeente is in de eerste plaats een administratief centrum. Daarnaast is het een handhavings organisatie en tot slot een facilitair bedrijf voor de civil society.
Vragenronde voor de zaal:
Wethouder Nijefurd: In het rapport wordt gesproken over een algehele vernieuwing van de gemeentewet en meer bevoegdheden van de gemeenteraad. Moet het dualisme zo snel opgevolgd worden door nieuwe structuren?
Statenlid CU/SGP:
a. Wat is de gedachte achter het verkleinen van het aantal provincies?
b. Waarom IPO/VNG samenvoegen; is dat wenselijk?
Burgemeester Heerenveen:
a. In het advies ontbreekt de Europese dimensie.
b. Benchmark is met dit advies in de hand juist het creëren van eenheidsworst.
c. Verschil tussen gemeenten kan leiden tot een isolatie van de sociaal zwakkeren.
d. De handhavende rol ontbreekt in het stuk.
e. Welke basis wordt er genomen om verschil te maken?
Antwoorden:
Schouw: Bij TLB wordt al snel gedacht aan structuurverandering zoals bij dualisme, maar dit is niet de insteek. Het is ook niet de bedoeling om dualisme met dit rapport af te schaffen. Het belangrijkste is hoe je in spel staat, niet hoe je de spelregels neerzet.
a. Polderman (Tytsjerksteradiel): Het is goed dat de provincie blijft met name voor de cultuur en taal in Fryslân. Maar om echt mee te spelen is een landsdeel beter gezien het aantal gemeenten in een provincie. Mevr de Vries: Er is nu veel samenwerking tussen gemeenten (m.n. plattelandsgemeenten) maar dit betekent dat ze sterker kunnen staan dan stadsgemeenten. Aan de andere kant moeten gemeenten de samenhang tussen plattelandsgemeenten en stadgemeenten bewaken. Dhr. Aalberts: Durf op basis van TLB een analyse van de bestuurskracht te maken om toekomstige problemen aan te pakken (geldt voor gem. en provincie). Neem de bestuurskracht als uitgangspunt en niet de grootte van gemeente/provincies.
b. Hoogendoorn: Samenvoeging IPO en VNG; zou optie kunnen zijn.
a. Schouw: De kracht moet bij Europa zitten en men moet niet te veel opschalen.
b. Mevr. Gerritsen: Benchmarks kunnen juist bijdragen aan pluriformiteit tussen gemeenten. Normering en benchmarks zijn juist nuttig voor gemeenten om te excelleren in bepaalde gebieden.
Winter: Het rapport is een reactie op het regeringsbeleid waarin gemeenten in de verdrukking komen. Het rapport is bedoeld om te kijken hoe gemeente presteren waarbij de burger centraal staat.
c. De gemeente is er voor de burgers en met name voor de burger die niet zelfredzaam zijn. Er moet herkenning van een gemeente zijn aan wat het te bieden heeft. Indien een gemeente niet voor de zwakkeren op kan komen moeten bestuurders worden aangesproken door eigen burgers) of diegenen die opkomen voor de sociaal zwakkeren.
De uitkering aan de gemeente is uniform, wellicht moet daarin ook verschil komen?
Tweede vragenronde vanuit de zaal:
Een aanwezige van de Kamer van Koophandel: De ervaring is dat Den Haag gebruik/misbruik maakt van de verschillen die er tussen gemeenten zijn, door meer pluriformiteit wordt dit nog meer in de hand gewerkt.
Leidt bestuurskracht tot de gemeenten van 2015?
Het rapport benadrukt de slachtofferrol van de gemeente.
Antwoorden:
mevr. Schaagen: Het rapport moet gelezen worden vanuit de kracht van gemeenten. Vanuit de VNG moet er een standpunt worden ingenomen om dit meer te stimuleren. Tevens moet er meer op het gebied van innovatie komen wat overigens al gedeeltelijk gebeurt. De nadruk moet op dienstverling komen te liggen.
Kooistra: Gemeenten moeten niet angstig worden, maar zelfbewust blijven, dan hoeft het verschil niet te leiden tot gebruik van de positie vanuit Den Haag.
Wat betreft lokale belastingen wordt aangegeven dat men kritische moet blijven en een goede verantwoording moet afleggen aan de burger.
Aalberts (Dantumadeel): De reactie is begrijpelijk omdat een structuur zonder eigenaar, wat we zien bij bijvoorbeeld woningcoöperaties die zelf beslissen i.p.v. dat de overheid zich er mee kan bemoeien. De overheid moet verantwoordelijkheid afleggen en zich niet schuilhouden in stichtingen. In 2015 durven gemeenten vrijheid aan burgers te geven waardoor er prachtige initiatieven tot stand komen.
Mevr. Brouns: Er moeten geen objectieve prestatienormen zijn, maar er kan wel geleerd worden van de eigen fouten. Als gemeente moet je jezelf blijven controleren op je eigen afrekenpunten. Maak van de gemeente een lerende organisatie.
Van der Ham: Gemeentelijke bestuurskracht is het opstellen van afrekenpunten en controleren door externen.
Schouw: Je moet niet van de slachtofferrol uitgaan, deze gedachte moet ook voorkomen worden omdat het tot niet productief denken leidt.
Laatste reactie op TLB
Welke punten moet de VNG wel of niet meenemen?
Zaal:
Het is aan te raden om te kijken naar de consistentie van de pretentie.
Stel jezelf de vraag of het acceptabel is dat je als burger beter af bent in de ene gemeente dan de andere.
Het rapport gaat ten onder aan naïviteit in de productiviteit van verschil. Pas hier mee op.
Wacht als gemeenten niet af tot de Grondwet veranderd wordt maar ga zelf op weg.
Je moet de Grondwet niet willen veranderen; wees als gemeente zelfbewust en trap niet in de structuurval.
Bestuurders:
Van der Veen (Achtkarspelen): Hoop op sterke gemeente
Aalberts (Dantumadeel): Hoop dat gemeente haar best doen. TLB goed lezen en zichzelf een spiegel voorhouden. Gemeenten moeten niet de architect van innovatie zijn, maar eerst bij burgers kijken; inspelen op de samenleving en dan pas verder kijken.
Mevr. De Vries (Leeuwarden): Dit rapport is te ver doorgeslagen in de pluriformiteit. Je kunt niet aan burgers uitleggen waarom in één gemeente wel bijvoorbeeld een rollator vergoedt wordt en in de andere niet.
Van de Veen (Achtkarspelen): Het is een illusie dat louter kleine gemeenten moeten werken aan hun bestuurskracht. Mensen maken het bestuur, daar moet op gereflecteerd worden. Een krachtig bestuur is te herkennen aan zelfrespect en zelfbewustzijn.
Mevr. Schraagen (Ooststellingwerf): Gemeenten moeten niet wachten tot 2015 maar gebruik maken van de vrijheid die er nu al ligt. Benchmark hoeft nivellerend gebruikt te worden maar als een kracht om te zien waar je in kunt excelleren. VNG neem het initiatief eens en ontwerp een nieuwe gemeentewet.
Polderman (Tytsjerksteradiel): We moeten de structuurdiscussie juist wel aangaan!
Liemburg (Littenseradiel): Het rapport TLB is naïef, maar dat is misschien ook de bedoeling. Zoals Aalberst al aangaf moeten gemeenten goed gaan spiegelen.
Buwalda (Heerenveen): Er moet geen forcering van zaken komen zoals de Grondwet. Pak de goede elementen eruit en ga hiermee aan de slag. Werk op basis van gelijkheid maar met verschil in ambitie.
Piersma (Wûnseradiel): Zoals Leers in de Thorbecke lezing aangaf: Je kunt het huis wel verbouwen maar als de bewoners hetzelfde zijn verandert er niks.
Tot zo ver.
Ruurd Palstra
BJZ
* Panelleden:
Specialistenpanel
dr. Margo Brouns bekleedt Talma-Lectoraat Innovatie en Competentieontwikkeling in de Zorg aan NHL. Verricht onderzoek rond organisatieontwikkeling en diversiteit van management aan de RUGroningen
prof. mr. Hans Engels bijzonder hoogleraar gemeenterecht/gemeentekunde in Leiden en docent staatsrecht in Groningen. Hij was Provinciale Statenlid in Drenthe.
drs. Noortje Gerritsen heeft na studie bestuurskunde bij bureau SGBO onderzoek verricht naar de lokale politiek en de kwaliteit van het lokale bestuur. Is bestuurskundig adviseur bij gemeente Haarlemmermeer en raadslid in Rijswijk
drs. Eric Meurs raadsgriffier gemeente Smallingerland en dualismeconsulent Fryslân
Lútsen Kooistra hoofdredacteur/directeur Friesch Dagblad
dr. Heinrich Winter universitair hoofddocent vakgroep bestuursrecht en bestuurskunde aan de RUGroningen, doceert bestuursprocesrecht en vreemdelingenrecht. Voorzitter referendumcommissie gemeente Leeuwarden
Bestuurderspanel
Arie Aalberts burgemeester van Dantumadeel, lid VNG commissie Bestuur en Veiligheid
Lykele Buwalda wethouder van Heerenveen, lid VNG commissie Milieu en mobiliteit
drs. Johanneke Liemburg burgemeester van Littenseradiel, lid VNG commissie Onderwijs, Zorg en Welzijn
drs. Theunis Piersma burgemeester van Wûnseradiel, lid VNG commissie Financiën
Gerrit Jan Polderman burgemeester van Tytsjerksteradiel, lid VNG college voor Arbeidszaken
drs. Kuneke Schraagen raadsgriffier van Ooststellingwerf, lid VNG Bestuur
Pieter van der Veen wethouder van Achtkarspelen, lid VNG commissie Milieu en Mobiliteit
Aukje de Vries raadslid van Leeuwarden, lid VNG commissie Werk en Inkomen
NOTULEN MEDEZEGGENSCHAPSRAADSVERGADERING DATUM DONDERDAG 25 JUNI 2020 AANWEZIG RONALD
NOTULEN OR DE STERRENSTEEN 16 JANUARI 2018 AGENDA
NOTULEN VAN DE OPENBARE RAADSVERGADERING VAN DE RAAD DER
Tags: friese gemeenten,, uit friese, notulen, vereniging, ledenraadpleging, heerenveen, gemeenten, friese