DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY?

CZYM JEST DEPRESJA? DEPRESJA JEST CHOROBĄ POWODUJĄCĄ POWAŻNE ZABURZENIA
DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY?
DEPRESJA DZIECI I MŁODZIEŻY DEPRESJA JAKO ZABURZENIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO

INFORMACJA PRASOWA WARSZAWA 2 LIPCA 2020 DEPRESJA – CHOROBA

Depresja – jak rozpoznać depresję u dzieci i młodzieży?

DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY?

Rozpoznanie objawów depresji u dzieci i młodzieży nie jest łatwe. Nie zawsze prezentowane objawy sugerują nam, iż młody człowiek może cierpieć na zaburzenia depresyjne. Epizod depresyjny może objawiać się w młodych ludzi zarówno obniżonym nastrojem i napędem, ale również zaburzeniami koncentracji uwagi, buntem. Dlatego tak ważne jest, aby nie ignorować zachowań, które wzbudzają nasz niepokój, ale obserwować młodego człowieka i rozmawiać z nim. Do postawania i ujawnienia się depresji przyczyniają się czynniki biologiczne, czynniki psychologiczne i czynniki sytuacyjne. Poniżej przedstawiamy kryteria rozpoznawania epizodu depresyjnego (ICD-10):

Objawy podstawowe:

• Obniżony nastrój

• Utrata zainteresowań i zdolności do radowania się

• Zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności

Objawy dodatkowe:

• Osłabienie koncentracji i uwagi

• Niska samoocena i mała wiara w siebie

• Poczucie winy i małej wartości (nawet w epizodach o łagodnym nasileniu)

• Pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości

• Myśli i czyny samobójcze

• Zaburzenia snu

• Zmniejszony apetyt

Dla zdiagnozowania pełnego epizodu depresji konieczne jest stwierdzenie co najmniej 2 objawów podstawowych i 2 objawów dodatkowych. Objawy muszą utrzymywać się przez okres co najmniej 2 tygodni (lub krócej, jeśli objawy osiągają bardzo duże nasilenie i narastają szybko).

Często pierwszymi osobami zauważającymi niepokojące objawy są nauczyciele/ pedagodzy/ psycholodzy w szkole. Objawy depresji, które powinny zwrócić naszą uwagę, to:

• drażliwość, płaczliwość, napady złości, podstawa wroga względem otoczenia

• zniechęcenie do wcześniej lubianych czynności

• nieumiejętność poradzenia sobie z krytyką, uwagami ze strony otoczenia

• negatywne schematy myślowe na temat świata i siebie samego

• poczucie bycia niepotrzebnym

• podejmowanie zachowań ryzykownych

• myśli rezygnacyjne, samobójcze, tendencje i próby samobójcze

• zaburzenia koncentracji i trudności z zapamiętywaniem

• pobudzenie psychoruchowe

• silne zaangażowanie w wybraną aktywność

• zmniejszenie (rzadziej zwiększenie) apetytu

• problemy ze snem

• bunt (wobec rodziców, szkoły), nieprzestrzeganie zasad, zachowania agresywne i autoagresywne

• powracające dolegliwości somatyczne o niepotwierdzonych medycznie przyczynach.

DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY? DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY?

Leczenie depresji wymaga zaangażowania całego środowiska, w którym wzrasta i funkcjonuje młody człowiek – a więc rodzice/opiekunowie, nauczyciele, pedagog, psycholog. Osoby, u których podejrzewamy depresję, należy skierować do psychoterapeuty, a później do psychiatry. Pomoc dla osoby z depresją to nie tylko leki. Badania wykazują, iż znacząco wzrasta ilość wykupywanych w aptekach leków przeciwdepresyjnych (300% więcej zrealizowanych recept w roku 2019 w stosunku do roku 2018!!!) Należy pamiętać, iż im młodsze dziecko tym skuteczność farmakoterapii jest niższa. Leki nie działają od razu, na początku leczenia mogą pojawić się objawy niepożądane, co może być postrzegane jako pogorszenie stanu psychicznego, może również wzrosnąć ryzyko podjęcia próby samobójczej, jednak leczenia nie wolno przerywać. Poza farmakoterapią ważna jest również terapia indywidualna lub grupowa, albo rodzinna.

DEPRESJA – JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U DZIECI I MŁODZIEŻY?

To, co każdy z nas może zrobić, to przede wszystkim zachować spokój. Ważne jest, aby znaleźć czas na rozmowę z osobą w depresji, podkreślać, że rozmowa może pomóc w poradzeniu sobie z myślami samobójczymi. Należy działać zgodnie ze swoimi możliwościami i kompetencjami, starać się zorganizować właściwą pomoc. Dobrze jest odwoływać się do wiedzy naukowej, danych dotyczących depresji i jej leczenia. Należy pokazywać pewność i wiarę w przyszłość. Nie poddawać się, nie rezygnować, być zdeterminowanym w szukaniu rozwiązania.

Należy rozmawiać z dzieckiem wprost o tym, co się zauważyło (i jakie wywołało to u nas emocje) i zachęcić do rozmowy. Zadawać konkretne i bezpośrednie pytania (np. „Marku, czy myśli rezygnacyjne towarzyszyły Ci również przed pandemią/przyjściem do naszej szkoły” „Czy masz już jakiś plan na odebranie sobie życia?”). Okazywać uznanie i akceptację, zachęcać do dalszej otwartości. Uprawomocniać emocje (np. „Domyślam się, że jesteś zmęczona i przytłoczona. To naturalne, że tak się czujesz, kiedy bardzo się starasz, a nie widzisz efektu”). Ważne jest również, aby psychoedukować młodego człowieka na temat myśli samobójczych, procesu pomocy. Informować o działaniach, jakie zamierza się podjąć. Jasno zaznaczać obszar decyzji dziecka („Do szpitala możesz pojechać z mamą, a możemy też wezwać pogotowie do Twojego domu. Co wybierasz?”).

Należy natomiast unikać dawania dobrych rad, pouczania, ignorowania problemu, zaprzeczania. Nieskuteczne jest też odwoływanie się do własnych doświadczeń.

Artykuł opracowany na podstawie webinarium „ Jak rozpoznawać depresję u dzieci i młodzieży, w grupach projektowych i nie tylko?” prowadzonej przez pedagoga i trenerkę Lucynę Kicińską.

Anna Kowalik i Lucyna Morawiec





Tags: depresja –, rozpoznać, depresję, młodzieży?, dzieci, depresja