Opłaty za korzystanie za środowiska

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j. t. Dz. U. z 2020r. poz. 1219 z późn. zm.).

2. Ustawa z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
   (j.t. Dz. U. z 2020 r. poz. 136 z późn. zm.).

3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (j.t. Dz. U. z 2020 r. poz. 797 z późn. zm.).

4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.).

Rodzaje opłat
za korzystanie
ze środowiska

Zgodnie z art. 273 ust. 1 ustawy POŚ opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za:

• wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;

• wydane uprawnienia do emisji na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2020 r. poz. 136 i 284);

• składowanie odpadów;

• pobór wód oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi*.

* Od 1 stycznia 2018 roku kompetencje w zakresie opłat za usługi wodne w tym opłaty za pobór wód oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi przechodzą do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zmiana została wprowadzona na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (j.t. Dz. U. z 2018 poz. 2268 z późn. zm.). Do opłat za pobór wód i odprowadzanie ścieków  do wód lub do ziemi należnych za okres do 2017 roku stosuje się przepisy dotychczasowe.

Podmioty zobowiązane
do ponoszenia opłat

Zgodnie z art. 3 pkt 20 ustawy POŚ podmiotem korzystający ze środowiska jest:

• przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
  (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424) oraz przedsiębiorcę zagranicznego
  w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1079 i 1214, 1495 i 1655), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,

• jednostka organizacyjna niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców,

• osoba fizyczna niebędąca podmiotem, o którym mowa w lit. a, korzystająca ze środowiska w zakresie,
  w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Obowiązki podmiotu korzystającego
ze środowiska

1.Zgodnie z zapisami ustawy POŚ podmiot korzystający ze środowiska obowiązany jest do przedkładania marszałkowi województwa wykazu zawierającego zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska wraz z wysokością należnych opłat. Podmiot winien ustalać wysokość opłat we własnym zakresie, według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce i wnosić je bez wezwania w terminie do dnia 31 marca następnego roku na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. W tym samym terminie marszałkowi województwa winien być przedłożony wykaz.

W myśl art. 288 ust. 1 ustawy POŚ, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska, będąc do tego obowiązanym:

a) nie przedłożył wykazów, o których mowa w art. 286 ust. 1 - marszałek województwa wymierza opłatę,
w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska;

b) przedłożył wykaz zwierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, ale zamieścił w nim informacje lub dane nasuwające zastrzeżenia - marszałek województwa wymierza, w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, opłatę w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną a wynikającą z wykazu;

c) nie dokonał rozliczenia wielkości emisji, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r.
o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych - marszałek województwa wymierza opłatę, w drodze decyzji, na podstawie wykazu prowadzących instalacje i operatorów statków powietrznych, którzy nie dopełnili obowiązku rozliczenia wielkości emisji, przekazanego przez Krajowy ośrodek bilansowania
i zarządzania emisjami, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

2. Ustawa z dnia 17 lipca 2009r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji
(j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1077) nakłada na podmioty korzystające ze środowiska obowiązek sporządzania
i wprowadzania do Krajowej bazy, w terminie do końca lutego każdego roku, raportu dotyczącego poprzedniego roku kalendarzowego, zawierającego szczegółowe informacje o wielkości emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji oraz prowadzonej działalności, na skutek, której występuje emisja.

Raport wprowadza się do Krajowej bazy za pośrednictwem utworzonego w niej elektronicznego konta. Podmiot korzystający ze środowiska, który dotychczas nie zrealizował obowiązku wprowadzenia raportu do Krajowej bazy, jest zobowiązany do rejestracji w systemie poprzez złożenie formularza rejestracyjnego. Wszelkie informacje na temat: rejestracji w Krajowej bazie, sprawozdawczości, terminów przesłania raportu, sposobu wprowadzania danych do raportu można znaleźć na stronie: https://www.krajowabaza.kobize.pl/

Z dniem 1 stycznia 2019 r. wszedł w życie przepis art. 286 ust. 3 ustawy POŚ zgodnie, z którym podmiot korzystający ze środowiska wprowadzający gazy lub pyły do powietrza jest zobowiązany do przedkładania marszałkowi województwa wykazu sporządzonego na podstawie informacji zawartych w raporcie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych
i innych substancji.

Zgodnie z art. 285 ust. 3 ustawy POŚ opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ustala się na podstawie wielkości rocznej rzeczywistej emisji, określonej w raporcie do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji.

Opłaty podwyższone

Zgodnie z art. 292 ustawy POŚ w przypadku braku wymaganego pozwolenia za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłatę podwyższoną o 500 %.

Opłaty podwyższone za składowanie odpadów

Wysokość opłaty podwyższonej zależy od ilości i rodzaju składowanych odpadów oraz od czasu składowania odpadów. Podwyższoną opłatę za składowanie odpadów oblicza się, jako iloczyn ilości składowanych lub magazynowanych odpadów, wielkości współczynnika i stawki opłaty, za każdą dobę składowania lub magazynowania odpadów. Opłatę podwyższoną posiadacz odpadów ponosi zgodnie z art. 293 POŚ w niżej wymienionych przypadkach:

1. Za składowanie odpadów bez uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska odpadów podmiot korzystający ze środowiska ponosi, z zastrzeżeniem ust. 3-5, opłaty podwyższone w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.
2. Magazynowanie odpadów bez wymaganej decyzji określającej sposób i miejsce magazynowania traktuje się jako składowanie odpadów bez wymaganej decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Za składowanie odpadów w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,7 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą tonę odpadów i za każdą dobę składowania.
4. W przypadku pozbycia się odpadów:
1) nad brzegami zbiorników wodnych, w szczególności w strefach ochronnych ujęć wód i na terenach wypływu wód z warstw wodonośnych,
2) na terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody,
3) na terenach leśnych albo uzdrowiskowych lub na terenach rekreacyjno-wypoczynkowych
- podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 1,0 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą tonę odpadów i za każdą dobę składowania.
5. Podmiot korzystający ze środowiska w przypadku pozbycia się odpadów do śródlądowych wód powierzchniowych i podziemnych, morskich wód wewnętrznych lub wód morza terytorialnego ponosi opłatę podwyższoną w wysokości 100-krotnej jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.
6. Przepisy ust. 3-5 stosuje się odpowiednio, jeżeli składowanie odpadów jest zabronione na podstawie ustawy o odpadach.
7. Opłatę podwyższoną ponosi się niezależnie od opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.

Wzory wykazów

Podmiot korzystający ze środowiska przedkłada marszałkowi województwa wykazy zawierające informacje
i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat:

• za okres do 31.12.2017 r. – roczne wykazy w terminie do końca marca po upływie każdego roku. Wzory rocznych  wykazów zostały opublikowane w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. z 2014 r., poz. 274),

• za okres od 01.01.2018 r. – roczne wykazy w terminie do końca marca po upływie każdego roku. Wzory rocznych  wykazów zostały opublikowane w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 grudnia 2018 r.
  w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. z 2018 r., poz. 2527),

• za okres od 01.01.2019 r. – roczne wykazy w terminie do końca marca po upływie każdego roku. Wzory rocznych  wykazów zostały opublikowane w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r.
  w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. z 2019 r., poz. 2443).

Podmiot korzystający ze środowiska przedkłada wykazy w postaci papierowej albo elektronicznej.

Do sporządzenia wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat w wersji elektronicznej obowiązują formularze dostępne pod adresem:

http://epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/ochrona-srodowiska/ochrona-srodowiska-1/informacje-i-dane-o-zakresie-korzystania-ze-srodowiska-oraz-o-wysokosci-naleznych-oplat

Wykazy przedkładane w postaci elektronicznej są:

1) wnoszone na elektroniczną skrzynkę podawczą właściwego organu;

2) opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo przy użyciu profilu zaufanego elektronicznej platformy usług administracji publicznej.

Adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego na Platformie ePUAP to: /3h680wewfh/SkrytkaEPS

Wykazy można składać osobiście lub wysłać pocztą na adres:

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
Departament Środowiska i Gospodarki Odpadami

Oddział Opłat Ekologicznych

Al. IX Wieków Kielc 3

25-516 Kielce

sekretariat: bud. C2, IV piętro, pokój nr 401

W związku ze zmianą art. 289 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j.t. Dz. U.
z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.) wprowadzoną art. 13 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu  poprawy otoczenia prawnego  przedsiębiorców (Dz. U. z 2016 r. poz. 2255),  
od 1 stycznia 2017 r. podmioty korzystające ze środowiska nie przedkładają wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat w przypadku,
gdy roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska wymienionych
w art. 273 ust. 1 nie przekracza 100 zł.

Powyższe zwolnienie dotyczy wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania
ze środowiska oraz wysokości należnych opłat począwszy od wykazów za 2016 rok, co jednaj nie zwalnia
z obowiązku prowadzenia ewidencji i przechowywania danych o wysokości naliczonej opłaty.

Stawki opłat

• Stawki opłat na 2020 r. Obwieszenie Ministra Środowiska z dnia 30 sierpnia 2019 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2020 (M.P. z 2019 roku, poz. 866)

• Stawki opłat na 2020 r. Obwieszenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2019 r. zmieniające obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2020 (M.P. z 2019 roku, poz. 1059) – zmiana stawki w tabeli E (kury nośne)

• Stawki opłat na 2019 r. Obwieszenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2019 (M.P. z 2018 roku, poz. 1038)

• Stawki opłat na 2018 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. z 2017 roku, poz. 2490)

• Stawki opłat na 2017 r. Obwieszenie Ministra Środowiska z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2017 (M.P. z 2016 roku, poz. 718)

• Stawki opłat na 2016 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2015 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1875)

• Stawki opłat na 2015 r. Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 11 sierpnia 2014 roku w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2015 (M.P. z 2014 roku, poz. 790)

• Stawki opłat na 2014 r. Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 13 sierpnia 2013 roku. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2014 (M.P. z 2013 roku, poz. 729)

Zwolnienia z opłat za korzystanie ze środowiska

Zgodnie z art. 289 ust 1 ustawy POŚ nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których roczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 800 zł.

Ustawowe zwolnienie z uiszczenia opłat nie zwalnia podmiotu z obowiązku przesyłania wykazów,
na podstawie, których wyliczono opłaty, za wyjątkiem wykazów (dotyczy wykazów od 2016 roku),
w przypadku gdy roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska spośród wymienionych w art. 273 ust. 1 ustawy POŚ, nie przekracza 100 zł.

Wnoszenie opłat

1. Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego ( art.284 ust.1 ww. ustawy).

2. Opłatę ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce ( art.285 ust.1 ww. ustawy).

3. Opłaty za korzystanie ze środowiska wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska (art. 277 ust. 1 ww. ustawy).

4. Opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikające z eksploatacji urządzeń (transport), wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska (art. 277 ust. 2 ww. ustawy).

5. Opłaty za korzystanie ze środowiska: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, składowanie odpadów, pobór wód oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi*, należy wnosić na konto:

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach

PKO Bank Polski S. A.

nr rachunku: 02 1020 2629 0000 9102 0342 7564

z dopiskiem czego dotyczy wpłata, za jaki okres

*Dotyczy opłat należnych za okres do 2017 roku

6. Termin wnoszenia opłat:

Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę za dany rok kalendarzowy w terminie do 31 marca następnego roku. W tym samym terminie marszałkowi województwa winien być przedłożony wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Ordynacja podatkowa

Zgodnie z art. 281 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska do ponoszenia opłat za korzystanie
ze środowiska mają zastosowanie przepisy Działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.). Oznacza to m. in., że:

1. Jeżeli zobowiązany podmiot nie uiści opłaty w terminie to powstaje zaległość, od której naliczane są odsetki (art. 51 § 1 oraz art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa). Odsetki na równi z opłatą winny być uiszczane bez wezwania (art. 55 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa). Podmiot nalicza odsetki od zaległości bez uprzedniej interwencji organu i wpłaca je razem z zaległością na wskazany rachunek bankowy.

2. Jeżeli po powstaniu zaległości wpłynie wpłata nie pokrywająca kwoty zaległości i odsetek naliczonych na dzień wpłaty zaliczana jest ona z urzędu proporcjonalnie na poczet zaległości i odsetek w takim stosunku w jakim pozostają do siebie obie te wielkości (art. 55 § 2 w/w ustawy).

3. W sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie
   (art. 62 § 4 ustawy).

Ponadto:

• Opłaty nieuiszczone w terminie podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu
  w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

• Podstawą do wystawienia tytułu wykonawczego będzie złożony wykaz zawierający informacje i dane
  o zakresie korzystania ze środowiska oraz pouczenie zawarte w tym wykazie, iż stanowi on podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.

• Obowiązek uiszczenia opłaty przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin wniesienia opłaty.