Przekształcanie wzorów
Przekształcanie wzorów sprawia na początku kłopoty. Wielu uczniów omija zadania gdzie trzeba to zrobić, albo uczy się niepotrzebnie na pamięć tych samych wzorów w innych postaciach. Przeczytaj ten tekst i zrób kilka przykładów, a zobaczysz, że nie jest to duży problem.
Na
początek trochę matematyki - każdy wzór ma
postać równania matematycznego, jest prawa i lewa strona
połączone znakiem równa się. Możemy zatem
stosować te same zasady co przy rozwiązywaniu równań:
-
do obu stron równania można dodać (lub odjąć)
to samo wyrażenie,
- obie strony równania
można pomnożyć (lub podzielić) przez to samo
wyrażenie.
Przejdźmy do praktyki.
Przykład
1.
Pamiętamy
wzór v
= s / t
w zadaniu mamy polecenie obliczyć drogę czyli ma być s
= ... Gdyby po prawej stronie pozbyć się litery t
byłoby po kłopocie, ale jak to zrobić? Myślisz
pewnie odjąć t od obu stron, nie to nie jest dobry pomysł
popatrz tam jest s / t czyli s podzielone przez t -
zapamiętaj stosujemy działanie odwrotne - do dzielenia
odwrotne jest mnożenie, a więc mnożymy obie strony
równania przez t.
Skracamy przez t i gotowe.
P
rzykład
2.
Pamiętamy
wzór na ciężar ciała F
= m · g
w zadaniu mamy polecenie obliczyć masę m = ... Co
robić? Po prawej stronie jest m pomnożone przez g, trzeba
się pozbyć g. Pamiętasz stosujemy działanie
odwrotne, tym razem dzielimy obie strony przez g (bo było
mnożenie)
Skracamy przez g i gotowe.
Przykład
3.
Pamiętamy
wzór na przyspieszenie a
= F / m
w zadaniu każą nam obliczyć masę. Tu nic
nam nie da pozbycie się F z prawej strony bo m jest w mianowniku
ułamka i obliczylibyśmy 1 / m = ... , a nie m = ... Co
robić? Przenosimy m do licznika, jak? Oczywiście działaniem
odwrotnym - mnożymy p
rzez
m obie strony wzoru.
Skracamy przez m i? Przeszkadza nam a,
dzielimy obie strony przez a (działanie odwrotne pamiętasz?)
Skracamy przez a i gotowe.
Przykład
4.
Pamiętamy
wzór na drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym
w zadaniu każą nam policzyć czas t =... Nie
przestrasz się to nic trudnego. Zrobimy to w kilku etapach:
a) pozbywamy się z prawej strony 2 - mnożąc przez 2 (działanie odwrotne bo było dzielenie)
b) pozbywamy się z prawej strony a - dzieląc przez a (bo było mnożenie)
c) skracamy przez a
d) pierwiastkujemy obie strony, bo t jest do drugiej potęgi, a działanie odwrotne do potęgowania to pierwiastkowanie.
Przykład 5.
Tym razem przećwiczmy wzór z matematyki np. z wzoru na pole trapezu P = (a + b)·h / 2 obliczmy długość podstawy - a. Stosujemy w przekształceniach działania odwrotne.
Pozbywamy się 2 mnożąc obie strony przez 2 otrzymamy: 2 ·P = (a + b)·h
Teraz pozbywamy się h dzieląc obie strony przez h otrzymamy: 2 ·P/h = a + b
Od obu stron odejmujemy b i otrzymujemy: a = (2 ·P / h) - b
Nie było to wcale takie trudne jak niektórzy myśleli. Jeśli nie jesteś zmęczony tym wywodem spróbuj swych sił w krótkim teście, litery poprawnych odpowiedzi ułożą hasło.
1.
Z wzoru v = a · t wyznacz t.
e) t
= v · a, w) t = v - a, b)
t = v / a, a) t = a / v.
2.
Z wzoru P = W / t wyznacz t.
o) t = W ·
P, d) t = W / P, u) t = P
/ W, k) t = P - W.
3.
Z wzoru Ep
= m · g · h wyznacz h:
c)
h = Ep
- m · g, s) h = Ep
- m - g, i) h = Ep·
m · g, b) h = Ep
/ (m ·
g).
Tags: przekształcanie wzorów, przekształcanie, wzorów, początku, kłopoty, sprawia, wielu