LEERKRACHTEN CONFITUUR EEN INTERNETPROJECT VOOR DE 4DE KLAS ONTWORPEN

Confituur

Een Internetproject voor de 4de klas

Ontworpen door

Sofie Ingelbrecht, [email protected]

Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Leerlingenpagina

Inleiding

In dit project voor het 4^e leerjaar, leidt Tinkelbel de leerlingen rond in het internetbos en wijst ze op sites die relevant zijn voor het bereiden van confituur. De leerlingen leren zo op een speelse manier met de computer werken en het internet verkennen.

Confituur ’s morgens op de boterham is bij velen van jullie waarschijnlijk een goeie gewoonte: Aardbeienconfituur, bessenconfituur, abrikozenconfituur, appelconfituur, … soorten genoeg. Maar hebben jullie al eens zelf in de keuken gestaan en confituur gemaakt? Waarvan kun je allemaal confituur maken? Wat zijn de ingrediënten en wat zijn de hoeveelheden? Via dit project zullen jullie alles te weten komen over confituur!

Klas

Deze taak werd ontworpen voor leerlingen van het 4^e leerjaar lager onderwijs en kan ingepast worden in de lessen wereldoriëntatie. Wereldoriëntatie op school sluit aan bij de natuurlijke belangstelling van de kinderen en bouwt voort op een leerproces dat buiten de school als spontaan op gang is gekomen. Deze taak sluit aan ook aan bij de lessen wiskunde en meer bepaald de les over de hoeveelheden en gewichten en de les over breuken.

Het is noodzakelijk dat de leerlingen met de basisfuncties van een computer kunnen werken. Daarnaast moeten de leerlingen ook notie hebben van gewichten en maateenheden en moeten ze het gewicht van allerlei gebruiksvoorwerpen kunnen bepalen en afwegen. Ze moeten breuken en verhoudingen kunnen interpreteren en gebruiken.

Leerdoelen

De bedoeling van deze taak is dat de leerlingen inzien dat producten gemaakt zijn uit welbepaalde materialen en/of grondstoffen en dat ze ervaren en uiten op welke wijze een aantal grondstoffen worden verwerkt tot producten. Ze zullen ook zien dat energie nodig is om materialen en grondstoffen te vervormen, veranderen, bewegen, verbinden en dat energie dus noodzakelijk is om producten te vervaardigen. En als laatste doel moeten de leerlingen de bereiding correct kunnen uitvoeren aan de hand van het opgestelde stappenplan. Daarbij wordt een vlot gebruik van maten en gewichten en van breuken en verhoudingen nagestreefd.

Proces

Het project bestaat uit 2 delen:
* Het overlopen van de ingrediënten: fruit en suiker. Er bestaan natuurlijk vele soorten fruit, vandaar ook vele soorten confituur. Dit eerste deel wordt door de leerlingen individueel uitgevoerd. Ze hebben daarvoor een computer met internetverbinding nodig. De leerlingen hoeven enkel te lezen wat er staat en daarbij de opdracht uit te voeren.
* Het bereiden van de confituur. In dit deel wordt confituur gemaakt aan de hand van een stappenplan. Dit stappenplan bestaat uit een algemene bereidingswijze en uit een specifieke beschrijving van de hoeveelheden die nodig zijn naargelang de confituur die gemaakt wordt.

Na het eerste deel kiezen de leerlingen hun favoriete fruit. Daarna worden de leerlingen in groepjes verdeeld naargelang de confituur die ze wensen te bereiden. Per groepje wordt dus 1 soort confituur gemaakt. Voor de leerlingen daadwerkelijk beginnen met de bereiding, lezen ze eerst de algemene bereidingswijze en daarna de specifieke beschrijving die hoort bij de confituur die zij met het groepje willen maken. Op papier worden de juiste hoeveelheden berekend. Deze worden gecontroleerd door de leerkracht en dan kunnen de leerlingen aan de slag: ze volgen nauwkeurig het stappenplan om de confituur te bereiden.

Voor het eerste deel van het project zijn ongeveer 45 minuten nodig. Het tweede deel vergt ongeveer 2 uur de tijd.
Voor de veiligheid van de leerlingen is het aan te raden dat 1 leerkracht per 2 groepjes toezicht houdt en hulp biedt aan de leerlingen waar nodig.

 
Bronnen

Om deze activiteit te kunnen uitvoeren moeten de leerlingen beschikken over een computer met internetverbinding. Voor het eerste deel van het project, de beschrijving van de werkzaamheden, worden namelijk linken gelegd met het internet De belangrijkste site die daarbij gebruikt wordt, is: http://www.smetsers.nl/producten/
Op deze site is een alfabetische lijst te vinden met alle soorten fruit en groenten. Wanneer men op een woord klikt, vindt men informatie terug over dat woord. In het project zelf moeten de leerlingen enkel op de aangeduide plaats klikken en het venster van de desbetreffende fruitsoort wordt onmiddellijk geopend.
Voor het tweede deel van het project, het bereiden van confituur, moeten de leerlingen kunnen beschikken over alle ingrediënten (suiker en fruit). Er zullen verschillende soorten confituur gemaakt worden, vandaar dat ook de verschillende soorten fruit aanwezig moeten zijn. Naast de ingrediënten moet elk groepje over gerief beschikken om het fruit te wassen en te snijden, een kookpot, een grote lepel en een kookplaat. Wanneer de confituur klaar is, moeten er ook glazen aanwezig zijn om de confituur in te scheppen.
Om de veiligheid van de leerlingen te garanderen, is het nodig dat per 2 groepjes een volwassene toezicht houdt en bijspringt waar dit nodig is.

Evaluatie

De antwoorden op de vragen gesteld in het eerste deel van het project kunnen door de leerlingen worden geraadpleegd door te klikken op de aangeduide plaats.
In het tweede deel van project zijn bij ‘hoeveelheden en tips naargelang de vrucht’ ook vraagjes verwerkt waarbij op dezelfde manier het juiste antwoord kan worden gecheckt. Het doel dat nagestreefd wordt bij de bereiding van de confituur, is dat de leerlingen alles vlot en correct kunnen uitvoeren aan de hand van een stappenplan. Wanneer dit inderdaad vlot en correct is verlopen, dan kan dit project als geslaagd beschouwd worden. De ultieme test is natuurlijk: hoe smaakt de confituur? Daarom laten de leerlingen iemand van hun confituur proeven.

Conclusie

Dit project wil leerlingen op een zelfstandige basis laten inzien dat alledaagse producten gemaakt zijn uit ingrediënten, die door energie veranderd, vervormd en gebonden kunnen worden. Het wil de leerlingen op een speelse maar educatieve manier vertrouwd laten worden met het uitvoeren van een stappenplan. Via de bereiding van confituur komen de leerlingen ook in contact met maten en gewichten en met breuken en verhoudingen en zien ze dat ook wiskunde noodzakelijk is in de keuken. Dit project is een alternatieve manier om de leerlingen wereldoriëntatie en wiskunde bij te brengen: al doende leert men.

Referenties

•          Wereldoriëntatie – leerplan.(1998). Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs.

•          Wiskunde – leerplan. Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs, 1998.

•          Jeugdencyclopedie.(1988). Aartselaar: Deltas.

•          KVLV. (1972) Ons Kookboek. Leuven:Belgische Boerenbond Economaat.

•          Dank u aan de auteurs van de sites, die ik gebruikt heb voor dit project.
  http://www.smetsers.nl/producten/
  http://www.abz-strawberry.nl/
  http://www.ltvcv.com/P_aardbei.html
  http://www.kijk.nl/6_97/oaars.htm
  http://www.supergb.be/marsnl.html
  http://www.ping.be/honingbijen/appel.htm
  http://www.ping.be/buysen/wetenswaardigheden/bessen.html
  http://www.bfv.be/bessen.html
  http://www.geocities.com/RodeoDrive/2290/voeding.html
  http://home.westbrabant.net/~ruud_ien/fruit.html
  http://www.candico.be/ned/conf_ef.htm
  http://www.geocities.com/NapaValley/1219/recipesnl.html

•          Dank u aan mama voor het advies.

•          Merci broertje voor de technische hulp.

Laatst bewerkt op 9-2-00. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page

Confituur

Een Internetproject voor de 4de klas

Ontworpen door

Sofie Ingelbrecht, [email protected]

Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties |

Inleiding

Dag jongens en meisjes, ik ben Tinkelbel, de kleine internetsurfer. Ik fladder door het grote internetbos op zoek naar alle mogelijke sites over confituur, want, dit moeten jullie weten, ik ben dol op con fituur. Confituur ’s morgens op de boterham is bij velen van jullie waarschijnlijk een goeie gewoonte: Aardbeienconfituur, bessenconfituur, abrikozenconfituur, appelconfituur, … soorten genoeg. Maar hebben jullie al eens zelf in de keuken gestaan en confituur gemaakt? Waarvan kun je allemaal confituur maken? Wat zijn de ingrediënten en wat zijn de hoeveelheden? Ik, Tinkelbel, zal het jullie allemaal stap voor stap vertellen. Ik zal jullie begeleiden door het grote internetbos en jullie sites aanduiden waar jullie de nodige informatie en praktische tips vinden.

Taak

Confituur bestaat uit bepaalde grondstoffen, die op een specifieke manier bij elkaar moeten gebracht worden. Samen met jullie zal ik eerst die grondstoffen of ingrediënten overlopen. Daarna zullen jullie de juiste hoeveelheden moeten afwegen en alles op de goeie manier bij elkaar brengen. Wees gerust, ik zal jullie bijstaan. Volg me maar.

Proces

Ons project zullen we in 2 stappen onderverdelen. Een eerste stap bestaat uit de zoektocht door het internetbos naar informatie over d e ingrediënten. Deze zoektocht zal ik met jullie elk afzonderlijk uitvoeren. Ik zal jullie begeleiden en zeggen waar je allemaal moet op letten. In een tweede stap mogen jullie elk jullie favoriete confituur uitkiezen en 2 of 3 vriendjes zoeken die dezelfde confituur verkiezen. Samen zullen jullie de confituur bereiden.

1. 1.                         Zoektocht naar ingrediënten
   
   * Fruit
   De hoofdingrediënt ven confituur is natuurlijk het fruit, maar zoals jullie wel weten bestaan er vele verschillende soorten fruit. Daarom een overzichtje.

1. 1.                  Aardbeien
   Aardbeien zijn rood, maar wist je ook dat… :
   klik op de aardbeiensite.
   Aardbeien zijn niet steeds beschikbaar en het is dus niet mogelijk om op elk ogenblik van het jaar aardbeienconfituur te maken.
   Klik hier om te zien wanneer aardbeien beschikbaar zijn.
   Wist je dat?
   
   
   
   
   
   

2. 2.                  Abrikozen
   Deze steenvruchten voelen heel zacht aan. Wil je meer weten over de abrikoos
   klik op de abrikozensite.
   De abrikoos is in ons klimaat vrij moeilijk te kweken, meestal is een broeikas nodig. Dit is niet zo vanzelfsprekend, want waaraan groeien abrikozen?
   klik hier om te zien hoe abrikozen groeien.
   
   
   
   
   
   

3. 3.                  Appels
   De appel is waarschijnlijk de meest gekende fruitsoort. Maar wist je dat…
   klik hier op de appelsite
   Waarom noemen we een appel een schijnvrucht?
   klik hier voor het antwoord
   
   
   
   
   
   

4. 4.                  Bessen
   Klik op de bessensite.
   Er bestaan verschillende soorten bessen, maar mag je die wel allemaal opeten?
   klik hier om te zien welke bessen je mag opeten.
   Wanneer zijn bessen beschikbaar in de winkel?
   klik hier om te zien wanneer bessen beschikbaar zijn.
   
   
   
   
   
   

5. 5.                  Kersen
   Kersen zijn kleine rode vruchten. Meer informatie vind je op de kersensite:
   klik hier op de kersensite.
   Wist je dat kersenbomen behoren tot de familie van de rozen. Op de volgende site kun je zien welke vitamines in kersen zitten
   klik hier om te zien hoe gezond kersen zijn.
   
   
   
   
   
   

6. 6.                  Peren
   Peren groeien aan perenbomen en die worden bij ons vaak gekweekt. Meer informatie?
   klik op de perensite.
   Je hebt verschillende soorten peren, kleine ronde, lang uitgerekte,… Wil je meer weten over de mogelijke soorten peren?
   klik hier voor een overzicht van de verschillende soorten peren.
   
   
   
   
   
   

7. 7.                  Perziken
   Deze vruchten lijken qua uitzicht wat op abrikozen, maar er zijn toch enige verschillen. Wil je meer weten over perziken?
   klik hier op de perzikensite.
   
   
   
   
   
   

8. 8.                  Pruimen
   ’Jantje zag eens pruimen hangen’, maar wist je ook dat…
   klik hier op de pruimensite.
   Er bestaan ook verschillende soorten pruimen:
   klik hier om meer te weten over de verschillende soorten pruimen.

* Suiker
Een tweede belangrijk ingrediënt van confituur is suiker. De witte en bruine suiker zoals wij die in hoofdzaak gebruiken, wordt gewonnen in suikerraffinaderijen uit de cellen van de suikerbiet. Deze suikerbieten worden gekookt, waardoor de cellen openbarsten en de suiker vrijkomt. De pap wordt ingedikt door middel van verdamping tot stroop, die verder met behulp van allerlei processen overgaat tot kristalvorming. Zo ontstaan de bekende suikerkorrels. Suiker wordt ook nog gewonnen uit suikerriet dat in de tropische landen groeit.

2. 2.             Bereiden van confituur

Welke fruitsoort lusten jullie het liefst? Kunnen jullie een keuze maken? Zoek nu 2 of 3 vriendjes die dezelfde fruitsoort verkiezen en ga samen zitten. Nu zullen jullie samen confituur bereiden. Dit is helemaal niet moeilijk, volg gewoon mijn richtlijnen, want zoals jullie waarschijnlijk al weten, ik ben een confituurkenner.
Welke vrucht jullie ook gekozen hebben, de bereidingswijze is steeds dezelfde, enkel de hoeveelheden verschillen. Doe jullie schortjes aan, we beginnen er aan!
Lees eerst aandachtig de algemene bereidingswijze en daarna de hoeveelheden en tips bij de juiste confituur. Zet alle benodigdheden klaar en dan kunnen we eraan beginnen.

* Algemene bereidingswijze
Maak de vruchten schoon: was ze en schil ze indien nodig. Als er pitten in de vrucht zitten, moet je die ook verwijderen. (Dit kun je vinden op de sites die ik jullie heb aangeduid) Snijd de vruchten in stukken.
Doe de vruchten samen met de suiker en eventueel een klein beetje water in een grote kookpot en zet dit op het vuur. Laat alles doorkoken, terwijl jullie voortdurend in de pot roeren. Om te zien of de confituur voldoende stijf is, laat je een paar druppels confituur op een koud bord vallen. Als die na afkoeling opstijven is de confituur goed. Haal de pot van het vuur, en schep de confituur in glazen. Laat dit tot de volgende dag afkoelen. Daarna mogen jullie de confituur afdekken, of op jullie boterham smeren natuurlijk.
Smakelijk!!!

* Hoeveelheden en tips naargelang de vrucht

1. Aardbeienconfituur
Neem 2 kg suiker voor 3 kg aardbeien. Stel jullie hebben slechts 1 kg aardbeien, hoeveel suiker hebben jullie dan nodig?
Oplossing

2. Abrikozenconfituur
Voor 1 kg abrikozen is 1 kg suiker nodig.

3. Appelconfituur
Kook de appelstukken gaar in een kookpot waarbij de appelstukken onder water staan. Laat ze gedurende 1 nacht in het sap trekken. Dan moeten jullie het sap filteren: de massa in een flanellen handdoek scheppen en laten uitlekken zonder de appels te persen. Voeg bij het verkregen sap, per 3 liter, 2 en een halve kg suiker. Stel jullie hebben slechts 2 liter sap, hoeveel suiker hebben jullie dan nodig?
oplossing
Laat het geheel ongeveer 15 minuten koken op een flink vuur tot de confituur opstijft.

4. Bessenconfituur
Voor 3 kg bessen hebben jullie 2 kg suiker nodig.

5. Frambozenconfituur
Voor 3 kg frambozen hebben jullie 2 kg suiker nodig.

6. Kersenconfituur
Weeg eerst de kersen en laat ze gedurende 15 minuten koken, terwijl jullie voortdurend roeren. Voeg er nu hetzelfde gewicht suiker aan toe en laat nog 10 minuten koken terwijl jullie goed roeren. Stel jullie hebben 1 kg kersen, hoeveel suiker moet er dan toegevoegd worden?
oplossing

7. Perenconfituur
Perenconfituur wordt op dezelfde manier gemaakt als appelconfituur
Kook de perenstukken gaar in een kookpot waarbij de perenstukken onder water staan. Laat ze gedurende 1 nacht in het sap trekken. Dan moeten jullie het sap filteren: de massa in een flanellen handdoek scheppen en laten uitlekken zonder de peren te persen. Voeg bij het verkregen sap, per 3 liter, 2 en een halve kg suiker. Laat het geheel ongeveer 15 minuten koken op een flink vuur tot de confituur opstijft.

8. Perzikenconfituur
Voor 1 kg perziken is 1 kg suiker nodig.

9. Pruimenconfituur
Bij pruimen is het nogal moeilijk om voordien de pitten eruit te halen en te schillen. Daarom doen jullie eerst de pruimen in een kookpot en zetten ze op het vuur. Laat ze koken, terwijl jullie voortdurend roeren. Als de pruimen zacht zijn, haal ze van het vuur en doe ze door een zeef, zodat de pitten en de schillen in de zeef achterblijven. Kook nu het moes met, per 1 kg moes, 800 gr suiker. Stel jullie hebben anderhalve kg moes, hoeveel suiker moet er dan toegevoegd worden?
oplossing

Evaluatie

Als alles zonder veel moeite gelukt is, dan zijn jullie goed op weg om een echte keukenprins(es) te worden. Maar toch nog eerst dé ultieme test: smeer een boterham met jullie zelfgemaakte confituur en laat iemand die boterham proeven. En… wat vindt hij/zij ervan?

Conclusie

En jongens en meisjes, wat vonden jullie ervan? Ik heb jullie proberen rond te leiden in het grote internetbos. We hebben er slechts een heel klein deeltje van gezien, want het internetbos is reusachtig groot. Maar we hebben toch alle belangrijke sites over het fruit en de confituur bezocht. En, wat belangrijker is, we hebben zelf confituur gemaakt. Voor wie de smaak te pakken heeft, ik toon jullie nog 2 plekjes waar jullie recepten vinden voor nog meer heerlijke confituur.
klik hier voor meer recepten
klik hier voor nog meer recepten

Referenties

•                         Jeugdencyclopedie. 1988, Deltas (Aartselaar).
  
  
  
  
  

•                         KVLV. 1972, Ons kookboek. Belgische Boerenbond Economaat (Leuven).

Laatst bewerkt op 9-2-00. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page